ਸਿੱਖ ਨੌਜਵਾਨੀ ਤੇ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਦਬਾਅ: ਕੀ ਸੱਚ ਬੋਲਣ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ? ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ (SYFB, ਦਮਦਮੀ ਟਕਸਾਲ)
- ਸੰਪਾਦਕੀ
- 15 Jun,2025
ਸਿੱਖ ਨੌਜਵਾਨੀ ਤੇ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਦਬਾਅ: ਕੀ ਸੱਚ ਬੋਲਣ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ?
ਜਦੋਂ ਕਿਸੇ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਕਾਨੂੰਨ ਤੇ ਨਿਆਂ ਦੀ ਕਦਰ ਖ਼ਤਮ ਹੋਣ ਲੱਗੇ, ਤਾਂ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾ ਅਸਰ ਉਹਨਾਂ ਉੱਤੇ ਪੈਂਦਾ ਹੈ ਜੋ ਸੱਚ ਬੋਲਦੇ ਹਨ। ਅੱਜ ਸਿੱਖ ਨੌਜਵਾਨੀ, ਜੋ ਸਿੱਧਾ ਗੱਲ ਕਰਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਗੁਰਮਤਿ ਦੇ ਅਧਾਰ ’ਤੇ ਖੋਟੇ ਤੇ ਧੱਕੇਸ਼ਾਹੀ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਆਵਾਜ਼ ਚੁੱਕਦੀ ਹੈ, ਉਹ ਸਰਕਾਰੀ ਰਡਾਰ ’ਤੇ ਆ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਨੌਜਵਾਨ ਜਾਂ ਇੱਕ ਜਥੇਬੰਦੀ ਦੀ ਗੱਲ ਨਹੀਂ – ਇਹ ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਦਬਾਉਣ ਦੀ ਇੱਕ ਰਚਨਾ ਦੀ ਹਿਸਾ ਹੈ।
ਇਤਿਹਾਸਿਕ ਪਿਛੋਕੜ – ਸਿੱਖਾਂ ਨਾਲ ਪੱਖਪਾਤੀ ਵਤੀਰਾ
ਸਿੱਖ ਇਤਿਹਾਸ ਗਵਾਹ ਹੈ ਕਿ ਸਾਡੇ ਅਸੂਲਾਂ ਤੇ ਹੱਕਾਂ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਕੌਮ ਨੇ ਅਣਗਿਣਤ ਕੁਰਬਾਨੀਆਂ ਦਿੱਤੀਆਂ। 1984 ਦਾ ਦਹਾਕਾ ਇਸ ਤੱਥ ਨੂੰ ਅੱਜ ਵੀ ਚੀਕ ਚੀਕ ਕੇ ਦੱਸਦਾ ਹੈ – ਕਿ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਅੰਮ੍ਰਿਤਧਾਰੀ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਹਮਦਰਦੀ ਦਿਖਾਉਣ ਦੀ ਥਾਂ ’ਤੇ “ਅੱਤਵਾਦੀ” ਦੱਸ ਕੇ ਗੁੰਮ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਮੁਕੱਦਮੇ ਦੇ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਥਾਣਿਆਂ ਵਿਚ ਔਖੇ ਸਾਲਾਂ ਲੰਘਾਣੇ ਪਏ।
ਅੱਜ ਵੀ ਇਹ ਸਿਲਸਿਲਾ ਇੱਕ ਨਵੇਂ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਜਾਰੀ ਹੈ।
ਮੌਜੂਦਾ ਹਾਲਾਤ: ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਲਈ ਸੱਚ ਬੋਲਣਾ ਜੁਰਮ ਕਿਉਂ?
ਭਾਈ ਅੰਮ੍ਰਿਤਪਾਲ ਸਿੰਘ ਮਹਿਰੋਂ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਪੁਲਿਸ ਦੀ ਕਾਰਵਾਈ ਨੇ ਇਹ ਸਵਾਲ ਉਠਾਇਆ ਹੈ ਕਿ ਕੀ ਸਿਰਫ਼ ਕਿਸੇ ਆਲੋਚਕ ਦੀ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰੀ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਪਰਿਵਾਰਕ ਮੈਂਬਰਾਂ ਨੂੰ ਪੀੜਤ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ?
ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਸਾਲਾਂ ਵਿਚ:
• ਭਾਈ ਅਵਤਾਰ ਸਿੰਘ ਖੰਡਾ ਦੀ ਮਾਂ ਅਤੇ ਭੈਣ ਨੂੰ ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਘਰੋਂ ਚੁੱਕਿਆ।
• ਗੁਰਮਤਿ ਦੀ ਸਿੱਖਿਆ ਦੇਣ ਵਾਲੇ ਕਈ ਪ੍ਰਚਾਰਕਾਂ ਦੇ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਖਾਤੇ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤੇ ਗਏ।
• ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਤੇ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਜਾਗਰੂਕ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਨੂੰ “ਕੱਟੜਵਾਦੀ” ਕਹਿ ਕੇ ਦਬਾਇਆ ਗਿਆ।
ਇਸ ਦੌਰਾਨ, ਨਫ਼ਰਤ ਫੈਲਾਉਣ ਵਾਲੇ, ਜਾਤੀਵਾਦੀ, ਅਸ਼ਲੀਲਤਾ ਤੇ ਮਸ਼ਹੂਰੀ ਦੇ ਲਈ ਕੰਟੈਂਟ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਲੋਕ ਆਜ਼ਾਦੀ ਨਾਲ ਫਿਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਹ ਦੋਹਰਾ ਮਾਪਦੰਡ ਸਿੱਧਾ ਦੱਸਦਾ ਹੈ ਕਿ ਨਿਯਮ ਸਿਰਫ਼ ਚੁਣੀਂਦੇ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਸਿਰਫ਼ ਚੁਣੀਂਦੇ ਖਿਲਾਫ਼ ਹੀ ਲਾਗੂ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।
ਪੁਲਿਸ ਅਤੇ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਤੰਤਰ – ਕਿਸ ਦੀ ਸੇਵਾ?
ਅੱਜ ਦੇ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਪੁਲਿਸ ਦੀ ਨੀਤੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਤਰ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਦਬਾਅ ਅਧੀਨ ਦਿਖਦੀ ਹੈ। ਕਈ ਵਾਰ ਕਾਨੂੰਨ ਦੇ ਰਾਖੇ ਆਪ ਹੀ ਕਾਨੂੰਨ ਦੀ ਉਲੰਘਣਾ ਕਰਦੇ ਨਜ਼ਰ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਗ਼ੈਰਕਾਨੂੰਨੀ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰੀਆਂ, ਮੀਡੀਆ ਟਰਾਇਲ, ਅਤੇ ਆਤਮ-ਅਭਿਵੈਕਤੀ ਦੀ ਘੇਰਾਬੰਦੀ — ਇਹ ਸਭ ਲੋਕਤੰਤਰ ਲਈ ਖ਼ਤਰੇ ਦੀ ਘੰਟੀ ਹੈ।
ਸਰਕਾਰ ਅਤੇ ਏਜੰਸੀਆਂ ਦੇ ਰਵੱਈਏ ਤੋਂ ਇਹ ਪ੍ਰਤੀਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਕੌਮ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਕਿ “ਸੱਚ ਬੋਲੋਗੇ ਤਾਂ ਨਤੀਜਾ ਭੁਗਤਣਾ ਪਵੇਗਾ।”
ਨੌਜਵਾਨੀ: ਡਿੱਗ ਰਹੀ ਜਾਂ ਉੱਠ ਰਹੀ?
ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਸਭ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਸਿੱਖ ਨੌਜਵਾਨੀ ਚੁੱਪ ਨਹੀਂ।
• ਉਹ ਗੁਰਬਾਣੀ ਤੋਂ ਜੁੜ ਰਹੀ ਹੈ।
• ਆਪਣੀ ਭਾਸ਼ਾ, ਇਤਿਹਾਸ ਅਤੇ ਵਿਰਾਸਤ ਨੂੰ ਸਮਝ ਰਹੀ ਹੈ।
• ਨਸ਼ਿਆਂ ਦੇ ਖ਼ਿਲਾਫ਼, ਪੱਛਮੀ ਵਿਗਾੜ ਦੇ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਫੈਲਾ ਰਹੀ ਹੈ।
ਇਹ ਰਾਜਨੀਤਕ ਤਾਕਤਾਂ ਦੇ ਲਈ ਚਿੰਤਾ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਹੈ, ਪਰ ਕੌਮ ਦੇ ਲਈ ਇਹ ਉਮੀਦ ਦੀ ਰੋਸ਼ਨੀ ਹੈ।
ਅਖੀਰਲਾ ਸੁਆਲ: ਲੋਕਤੰਤਰ ਦੇ ਨਾਂ ’ਤੇ ਕੀ ਚੁੱਪ ਰਹਿਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ?
ਜੇ ਲੋਕਤੰਤਰ ਵਿੱਚ ਰਾਜਨੀਤਕ ਆਲੋਚਨਾ, ਧਾਰਮਿਕ ਆਜ਼ਾਦੀ, ਤੇ ਆਤਮ-ਅਭਿਵੈਕਤੀ ਦੀ ਇਜ਼ਾਜ਼ਤ ਨਹੀਂ — ਤਾਂ ਫਿਰ ਇਹ ਲੋਕਤੰਤਰ ਕਿਵੇਂ ਹੋਇਆ?
ਅਸੀਂ ਇਸ ਸੰਘਰਸ਼ੀ ਦੌਰ ਵਿੱਚ ਇਹ ਨਹੀਂ ਭੁੱਲ ਸਕਦੇ ਕਿ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਸਾਨੂੰ ਕਦੇ ਡਰ ਕੇ ਨਹੀਂ, ਸੱਚੇ ਰਾਹ ’ਤੇ ਚੱਲਣ ਦੀ ਸਿੱਖਿਆ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਸੱਚਾਈ ਭਾਵੇਂ ਕਿੰਨੀ ਵੀ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਹੋਵੇ, ਪਰ ਆਖ਼ਿਰਕਾਰ ਉਹੀ ਜਿੱਤਦੀ ਹੈ।
ਨਤੀਜਾ
ਸਰਕਾਰ, ਮੀਡੀਆ ਅਤੇ ਨਿਆਂ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਨੂੰ ਇਹ ਸੋਚਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਉਹ ਸਿੱਖ ਨੌਜਵਾਨੀ ਦੀ ਅਵਾਜ਼ ਨੂੰ ਦਬਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਨਗੇ — ਤਾਂ ਇਤਿਹਾਸ ਦੁਬਾਰਾ ਲਿਖਿਆ ਜਾਵੇਗਾ, ਪਰ ਵਾਰ ਇਸਦੀ ਰੂਪਰੇਖਾ ਕੌਮ ਦੇ ਹੱਕ ਵਿਚ ਹੋਵੇਗੀ।
ਸਾਨੂੰ ਲੋੜ ਹੈ — ਜਾਗਣ ਦੀ, ਗੱਲ ਕਰਨ ਦੀ, ਸੱਚ ਬੋਲਣ ਦੀ
“ਸੱਚ ਬੋਲਣਾ ਗਲਤ ਨਹੀਂ, ਸੱਚ ਨੂੰ ਦਬਾਉਣਾ ਪਾਪ ਹੈ।
ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ (SYFB, ਦਮਦਮੀ ਟਕਸਾਲ)
ਸੰਪਰਕ:+91 88722 93883
Posted By:
GURBHEJ SINGH ANANDPURI
Leave a Reply